Terug naar de tijd van de turfstekers
Het plan voor afgraving van de Valther Venen is in 1833 vastgesteld. Valthermond is een veenkolonie, een nederzetting die is ontstaan doordat veenarbeiders naar een gebied gingen om hoogveen af te graven voor de productie van turf. Het dorp ligt ingebed tussen de Valtherdijk en de Valtherdreef. Valthermond, een tien kilometer lang lintdorp aan de voet van de Hondsrug.
De naamsaanduiding Valthermond is ontstaan in 1853 bij het afgraven van de eerste turf vanaf de grens van Musselkanaal richting Valthe. In dat jaar was het veen voldoende ontwaterd en kon men beginnen met het afgraven van de veengronden. Meer dan honderd jaar heeft het geduurd voordat al het veen was afgegraven door de vele generaties van veenarbeiders die hier hebben gewerkt en gewoond. In het voorste gedeelte van het vervenershuis, gebouwd in 1916 in opdracht van vervener Freerk Kamst, gaat u terug naar een tijd dat de vervening nog in volle gang was.
Dorpsgeschiedenis
Ook onze gezamelijke dorpsgeschiedenis van Valthermond is hier te vinden. Ook kan men hier wisselende fotocollecties bekijken die een beeld schetsen uit het verleden van Valthermond.
De stichting “Cultuur Historische Waarden in de Drentse Veenkoloniën” heeft hier jarenlang naar toegeleeft en wil u graag kennis laten maken met dit bijzondere project.
Grote Veenbrand 21 mei 1917
Bij de grote veenbrand op 21 mei 1917 werd het pand, amper een jaar na de bouw, gered doordat personeel het huis met bluswater uit het kanaal zodanig nat wist te houden, waardoor de vuurzee rondom geen vat kreeg op het huis. Wel sprongen alle ramen en was er veelrookschade. Negentig andere huizen en keten in de omtrek gingen in vlammen op. Ook waren er zeventien doden te betreuren. Schipper Eildert Brands verloor het leven evenals zijn vrouw en zes van hun kinderen.
De overige 9 slachtoffers, allen afkomstig uit Valthermond, werden begraven op begraafplaats in Valthermond Oost. In 1987 vond er een herdenking plaats waarbij veel nabestaanden van de veenbrand-slachtoffers aanwezig waren. Ook in 2007 werd er aandacht besteed aan die enorme veenbrand. Verdere informatie is te vinden in het archief van de stichting “Cultuur Historische Waarden in de Drentse Veenkoloniën.
Aukje Wolf Natuurpark
In november 2007 is de aanleg van het natuurpark aan de Vrijheidslaan begonnen. Een gebied van drie hectare gemeentegrond wordt omgewoeld, opgehoopt, uitgegraven en afgevoerd. De vrachtwagens rijden af en aan, en langzaam vindt er een metamorfose plaats. Een strak landschap verandert in een glooiend geheel.
Op 19 maart 2008 vond de opening plaats van het Aukje Wolf natuurpark. Het is voorzien van waterpartijen, wandelpaden en voor de jeugd is er een skatebaan.
Ook het beeld van Aukje heeft een plaats gekregen in het park. Schitterend is het naambord “Aukje Wolf park”, gemaakt door Jan van der Meij, in een plaat ijzer zijn uitsneden gemaakt van Lisdodde ( Bollepiezen) en Irissen (Lelies).